مذاکرات اسرائیل و لبنان درباره تحدید حدود دریایی و سرزمینی آنها از پیش‌شرط‌های اساسی برای رسیدن طرفین به یک معاهده صلح پایدار، با در نظر گرفتن خطوط مرزی مورد پذیرش متقابل دو طرف است. توافق احتمالی طرفین در خصوص تحدید حدود مرزی و به دنبال آن امضای یک توافق‌نامه صلح مهمترین دستاورد سیاسی نه تنها برای لبنان و اسرائیل، بلکه همچنین برای دولت دونالد ترامپ خواهد بود که پیشتر علاقه خود را به میانجی‌گری بین طرفین نشان داده است. نکته مهم دیگر در این میان اهمیت توافق‌نامه صلح است که بیش از هر چیز دیگر بر مشروعیت سیاسی اسرائیل در خاورمیانه افزوده و زمینه‌های به رسمیت شناخته شدن آن از سوی کشورهای عربی منطقه را فراهم خواهد ساخت.
دولت ترامپ به‌منظور آغاز و به سرانجام رسیدن این مذاکرات در تلاش برای ترغیب لبنان برای مقابله با هرگونه تهدید احتمالی از سوی حزب‌الله، جهت ممانعت از انجام توافق بین لبنان و اسرائیل است. در حقیقت، نگرانی اصلی مقامات آمریکایی وقوع احتمالی حملات نظامی توسط حزب‌الله علیه اسرائیل با حمایت‌های ایران است. اما شواهد موجود حاکی از آن است که تحریم‌های اقتصادی سنگین ایالات متحده توانایی ایران برای حمایت بیش از پیش از حزب‌الله را به طرز قابل توجهی کاهش داده است. کما اینکه اعلام آمادگی مقامات دولت لبنان برای آغاز مذاکرات مستقیم با اسرائیل نشان دهنده کاهش نفوذ ایران در لبنان است.
بیشتر بخوانید
با توجه به اینکه ایالات متحده پیشتر حمایت خود از لبنان جهت انجام مذاکره با اسرائیل را اعلام کرده است، ابراز علاقمندی لبنان به این گفتگوها بیانگر تمایل بیروت برای مقابله با نفوذ ایران و حزب‌الله در سیاست‌های منطقه‌ای آن است. تصمیم لبنان در این خصوص از طرف دیگر به معنای اعتماد بیروت به سیاست‌های منطقه‌ای ایالات متحده است. این جریان اما به نوعی محصول فشار حداکثری ایالات متحده بر ایران و در واقع بیانگر پیروزی دولت ترامپ علیه حکومت ایران در ارتباط با لبنان است.
صرف اعلام آمادگی لبنان به انجام مذاکرات، بر خلاف انتظار حزب‌الله و ایران، موجب شده تا ایران بر تلاش‌های روز افزون خود جهت گسترش حضور نظامی در مرزهای سوریه و لبنان بیفزاید. دلیل این امر البته نگرانی ایران و حزب‌الله در خصوص احتمال از دست دادن قسمت‌هایی از مناطق تحت تسلط حزب‌الله است.
از جمله موارد مهم در ارتباط با گفتگوهای دیپلماتیک میان لبنان و اسرائیل این است که هرگونه نتیجه مثبت حاصل از مذاکرات بین طرفین، که منجر به امضای یک توافق‌نامه صلح بین آنها شود، زمینه را برای همکاری دو جانبه طرفین جهت انجام تحقیقات و بهره‌برداری از میادین گازی در شرق مدیترانه فراهم خواهد کرد. این البته یکی از مهترین آثار مثبت صلح لبنان با اسرائیل خواهد بود که با حمایت ایالات متحده ممکن است تحقق یابد. همکاری دو جانبه لبنان و اسرائیل در این زمینه از جمله الگوهای مهم در آینده‌ی روابط جهان عرب با اسرائیل است که ایالات متحده و اتحادیه اروپا بشدت خواهان تحقق آن هستند.
تحدید حدود دریایی بین لبنان و اسرائیل در عین حال زمینه را برای آغاز عملیات استخراج گاز دریایی لبنان تحت شرایطی امن فراهم خواهد ساخت. این نیز به نوبه خود بهترین فرصت برای حضور شرکت‌های آمریکایی در این منطقه جهت شرکت در مناقصات خواهد بود. بدون شک این یکی از دستاوردهای مهمی است که ایالات متحده را به میانجی‌گری میان لبنان و اسرائیل ترغیب کرده است.
یکی دیگر از نتایج مهم توافق احتمالی لبنان و اسرائیل این است که پیوستن لبنان به «مجمع گاز طبیعی شرق مدیترانه» متشکل از مصر، قبرس، یونان، ایتالیا، اردن، فلسطین و اسرائیل را نیز تسهیل خواهد کرد. هدف از تشکیل این مجمع انتقال گاز طبیعی منطقه به اروپا از طریق یونان و ایتالیا است که با حمایت‌های ایالات متحده در حال انجام است. امر مسلم این است که ورود لبنان به این مجمع مسیر همکاری خاورمیانه و اروپا در زمینه انرژی را نیز هموار خواهد ساخت. در حال حاضر یونان در حال ساخت دو پایانه برای انتقال گاز طبیعی دیگر اعضای «انجمن گاز طبیعی شرق مدیترانه» به ایتالیا و شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپا است. اما مشخصا شرط اساسی یونان برای انتقال گاز به مناطق مذکور ساخت یک خط لوله از دریای مدیترانه به یونان است. ساخت خط لوله مذکور از اولویت‌های اصلی انجمن است که در نتیجه پیوستن لبنان به این انجمن می‌تواند سرعت گرفته و تهدیدات و منافع سیاسی موجود در این زمینه را کاهش دهد. به همین دلیل نتیجه بخش بودن مذاکرات مرزی بین لبنان و اسرائیل علاوه بر ایالات متحده مورد حمایت جدی اروپا نیز هست.
اما نکته مهم دیگر در این میان آن است که افزایش همکاری‌های دو جانبه لبنان و اسرائیل در زمینه انرژی همچنین در نتیجه توافق آنها بر سر تحدید حدود دریایی مانع حضور و نفوذ روسیه در منطقه خواهد شد. پیشتر روسیه در پی یافتن روزنه‌ای در میادین گازی اسرائیل، قبرس، مصر و لبنان برای انتقال گاز این منطقه به اروپا بود. لذا به همین دلیل تشکیل هرگونه اتحاد و یا سازمان چند جانبه تحت حمایت ایالات متحده در جهت تقویت همکاری‌ها در زمینه انرژیِ خاورمیانه و اروپا مهمترین شکست روسیه در این منطقه را رقم زده و مانع نفوذ بیش از حد روس‌ها در لبنان خواهد گردید.
با نگاهی کلی به اهمیت بالقوه مذاکرات مرزی میان لبنان و اسرائیل، صرفِ آغاز مذاکرات میان دو کشور بویژه اعلام آمادگی مقامات لبنانی را شاید بتوان مهمترین دستاورد دیپلماتیک برای دولت ترامپ تلقی کرد که در نتیجه سیاست تحریمی ایالات متحده علیه ایران حاصل شده است. این مذاکرات همچنین نشانگر ادامه حضور پر رنگ ایالات متحده در منطقه خاورمیانه است که علاوه بر تامین منافع ایالات متحده در منطقه موجب ایجاد تغییرات اساسی در روابط خاورمیانه و اروپا خواهد گردید.
